De afdeling Research & Development van Damen Naval maakt zich op voor de start van twee nieuwe projecten van het European Defence Fund (EDF). Na het inleveren van hun projectvoorstellen bij de Europese Commissie in november 2022, kreeg Damen vlak voor de zomer de bevestiging dat ze deel zouden uitmaken van de consortia van de projecten REACTS en EUROGUARD. “We zitten momenteel in de laatste onderhandelingsfase, waarna we de verschillende contracten met de Europese Commissie en onze consortiumpartners zullen ondertekenen”, zegt Peter van Terwisga, Director EU Naval R&D Affairs bij Damen Naval (zie foto hierboven). De start van beide projecten staat gepland voor december 2023.

Het EUROGUARD-project heeft als doel om binnen vier jaar een demonstratieschip te bouwen dat verschillende autonome operaties kan uitvoeren. Dit schip zal worden getest in de Oostzee om de levensvatbaarheid van ontwerpmethodes en innovatieve scheeps- en wapentechnologieën aan te tonen.

Het project is het grootste R&D samenwerkingsproject waar Damen Naval ooit aan heeft deelgenomen, legt Peter uit. “De totale omvang is 95 miljoen euro, waarvan 3,9 miljoen bestemd is voor Damen Naval en Damen RDI. Als je dit vergelijkt met een van onze nieuwbouwprojecten, is het vrij klein, maar binnen het R&D-domein is het een heel groot project. Het is ook zeer relevant: als je kijkt naar wat er momenteel gebeurt in de Zwarte Zee, kun je zien hoe belangrijk autonomie is.”

Baltic Work Boats heeft een eerste ontwerp van het EUROGUARD-demonstratieschip gemaakt. © Baltic Work Boats. Baltic Work Boats heeft een eerste ontwerp van het EUROGUARD-demonstratieschip gemaakt. © Baltic Work Boats.

Naast de samenwerking met de andere 22 deelnemers aan het project om het semi-autonome demonstratieplatform te creëren, zal de rol van Damen bestaan uit het ontwikkelen van een generieke model-based systeemarchitectuur. Hiervoor werken teams uit Vlissingen samen met collega’s uit Gorinchem. “Het generieke ontwerp maakt het mogelijk om een ander type autonoom vaartuig te ontwerpen dat aan iets andere eisen voldoet, maar gebruik maakt van dezelfde technologische elementen”, legt Peter uit.

Het tijdsbestek van 48 maanden van de EUROGUARD is opvallend kort. Dit betekent dat Damen parallel zal werken aan de twee aspecten van het project (de systeemarchitectuur en het demonstratieplatform). Ook moet worden opgemerkt dat de werkzaamheden van Damen Naval binnen het Project F.A.S.T. betekenen dat het EUROGUARD-team niet vanaf het nulpunt hoeft te beginnen. “Project F.A.S.T. is een onderdeel dat we willen opnemen in dit project,” voegt Joep Broekhuijsen, Damen Naval’s Project Manager Research toe. “Het is een bestaand platform met bewezen technologie. Alles wat we hebben geleerd van het F.A.S.T.-project zal ons helpen het werk aan het EUROGUARD-project te verbeteren.”

“China heeft laten zien dat het kan en Elon Musk laat raketten landen op een drijvend platform - het is een goede kans voor ons bij Damen om verder te gaan met dit hoogst interessante onderwerp." Joep Broekhuijsen
Alles wat geleerd is tijdens het F.A.S.T.-project kan helpen het EUROGUARD-project te verbeteren. Alles wat geleerd is tijdens het F.A.S.T.-project kan helpen het EUROGUARD-project te verbeteren.

Terwijl EUROGUARD een ontwikkelingsproject wordt (met een ontwerp dat op de markt gebracht zou kunnen worden), is REACTS vooral een concept-ontwerpstudie. REACTS is aanzienlijk kleiner van opzet – het totale budget van Damen bedraagt iets meer dan 100.000 euro, verdeeld over 21 maanden – en heeft als doel om multi-domain snel mobiliseerbare raket lanceersystemen te onderzoeken. Dit project heeft een brede reikwijdte. “We zullen een zeer open blik werpen op oorlogsvoering in de ruimte, waarbij een van de belangrijke acties is om nieuwe satellieten snel in de ruimte te brengen. De uitdaging van REACTS is om een satelliet binnen 72 uur te lanceren – waarbij gekeken wordt naar de mogelijkheden van lancering vanaf land, zee of lucht,” zegt Peter. “Damen is verantwoordelijk voor het conceptuele ontwerp van het systeem voor lancering vanaf zee.” Van de 35 deelnemers aan het project is Damen het enige betrokken scheepsbouwer.

Om een concept-ontwerpstudie te genereren, zal Damen Naval kijken naar verschillende opties voor lanceringen op zee, merkt Joep op. “We zullen de bestaande technologieën voor lancering op zee in kaart brengen, naast eventuele nieuwe technologieën die interessant zouden kunnen zijn om in de toekomst te ontwikkelen,” zegt hij. Eerlijk gezegd zijn sommige voorwaarden voor het REACTS-project nieuw voor Damen. Het lanceren van een ruimtegebonden raket vanaf een maritiem platform gaat bijvoorbeeld gepaard met een enorme hoeveelheid warmte. “We zullen nauw samenwerken met de andere projectpartners om deze kennis en informatie over payloads en raketsystemen te verkrijgen. En ook bestaan er al systemen voor lancering op zee – China heeft laten zien dat het kan en Elon Musk laat raketten landen op een drijvend platform – het is een goede kans voor ons bij Damen om verder te gaan met dit hoogst interessante onderwerp,” zegt Joep.

De vraag blijft wie er aan deze twee projecten gaat werken. Voor EUROGUARD zijn er een aantal externe vacatures voor specialisten in systeemmodellering. Voor REACTS zoekt Joep echter iemand die al bij Damen werkt. “Het is een beperkt budget en daarom een parttimefunctie,” zegt hij. “Maar we zoeken mensen die affiniteit hebben met dit onderwerp: mensen die buiten de kaders kunnen denken. Als mensen geïnteresseerd zijn, dan horen we dat graag.”