Tijdens het testen van de Wärtsilä-dieselgeneratoren is onlangs voor het eerst rook uit de schoorsteen gekomen van het Combat Support Ship. CSS Den Helder ligt aan de afbouwkade in Galatz, Roemenië en de eerste rook was een memorabele mijlpaal voor het project, vertelt Projectdirecteur Arjan Risseeuw. “Het is een prachtig moment want je ziet en hoort het schip echt tot leven komen. Het was heel indrukwekkend.”

Door een combinatie van het type dieselgeneratoren en de geïnstalleerde uitlaatgassenreinigingsinstallatie voldoen de uitlaatgassen aan de IMO Tier 3 emissieregels. Dat zorgt ervoor dat de rook schoon is, maar ook dat hij nauwelijks waarneembaar is, dus men moest goed kijken.

CSS Den Helder ligt aan de afbouwkade in Galatz, Roemenië en de eerste rook was een memorabele mijlpaal voor het project. CSS Den Helder ligt aan de afbouwkade in Galatz, Roemenië en de eerste rook was een memorabele mijlpaal voor het project.

Aan de test ging een heel traject vooraf, want eerst moesten een aantal systemen worden aangesloten en in werking worden gesteld. “Het is zo’n moment waar je als project met zijn allen naartoe werkt. De startlucht compressor moet aangesloten en in bedrijf gesteld zijn, er moet smeerolie zijn, brandstof, ventilatie, de uitlaatgassenleidingen moeten compleet zijn, er moet koelwater zijn: er zijn een hoop stappen die gezet moeten worden voordat je de eerste rook kunt zien.”

Nu alle vier de dieselgeneratoren getest zijn en gaan draaien, kan vermogen worden opgewekt. Omdat dit vermogen nog niet wordt gebruikt om het schip te voeden of de voortstuwingsmotoren en schroefassen te laten draaien, moet het weer worden afgevoerd. Hiervoor zijn grote weerstanden, ofwel “load banks” gehuurd. Tijdens de loadbanktests kunnen de generatoren worden getest op diverse vermogens.

Eind september/begin oktober vinden ook de eerste Static Load Tests voor de Replenishment at Sea (RAS)-installatie plaats. Arjan: “Tijdens de bevoorrading op zee gaan er brandstoffen en water via slangen, maar ook vaste ladingen naar andere schepen. De RAS-installatie moet daarom behoorlijke krachten kunnen weerstaan. De afgelopen weken hebben we dat getest door vanaf de kade de installatie te belasten.” Hij sluit af: “Het zijn drukke, intensieve maanden, maar vooralsnog liggen we op schema om begin 2024 op proefvaart te gaan.”

Damen Naval Projectdirecteur Arjan Risseeuw overhandigt de VR-module aan Joost Meesters, CSS Projectmanager bij COMMIT. Damen Naval Projectdirecteur Arjan Risseeuw overhandigt de VR-module aan Joost Meesters, CSS Projectmanager bij COMMIT.

Onlangs heeft Damen Naval ook de VR-module van het gehele schip opgeleverd bij COMMIT, dus het op zijn beurt heeft overhandigd aan het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK). “Vroeger was de leus voor nieuwe bemanningssleden aan boord ‘Ken uw schip binnen 24 uur’. Nu kunnen we die spreuk aanpassen naar: ‘Ken uw schip 24 uur voordat u aan boord gaat’”, vertelt Arjan.

De VR-versie zal door het Marine-opleidingsinstituut gebruikt gaan worden voor trainingen voor de nieuwe bemanning. Zo kunnen ze alvast hun weg aan boord van het CSS vinden nog voor ze het schip in het echt zien of bezoeken. De technologie kan ook ingezet worden om onderhoudsmonteurs of de bewaking te trainen.

Technical Specialist VR Björn Mes en zijn team hebben af en toe de grenzen van hard- en software moeten oprekken om de virtuele versie te maken. “Wij hebben nog nooit zo’n groot en gedetailleerd schip in VR gezet. Dit is ook buiten Damen Naval een schaal die je niet vaak ziet.” Björn sluit af: “Het maken van het CSS in VR was een team effort maar van het Damen Naval team waren vooral Bas Lafeber en Niels Abrahamse veel in het virtuele schip te vinden. Ook Tom en Thomas van het Simulatie Centrum Maritiem hebben vele uren ‘aan boord’ doorgebracht. Het was een uitdagend project, maar het eindresultaat ziet er goed uit.”