Vlissingen-Oost herbergt momenteel een paar serieus grote schepen. Bij Damen Shiprepair Vlissingen ligt de REV Ocean, met 194,9 meter het grootste jacht ter wereld. En langs de kade van Damen Naval lag onlangs nog Combat Support Ship Den Helder, met een lengte van 179,5 meter. Maar het zijn niet alleen de grote schepen die de aandacht verdienen; het F.A.S.T.-vaartuig dat momenteel wordt gerenoveerd tot een elektrisch aangedreven en autonome boot bewijst dat formaat niet alles is. Daarnaast heeft het F.A.S.T.-team een nieuw lid verwelkomd: Autonomy Engineer John Spruit.
De ster van de show in Damen Naval’s Fieldlab Autonomous Sailing Technology (F.A.S.T.) project is een Damen Stan Patrol 900 uit 1990. Met een lengte van slechts negen meter is dit het kleinste vaartuig waaraan in Vlissingen-Oost wordt gewerkt.
Nadat de nieuwe elektromotoren en accu’s van de boot afgelopen najaar zijn geïnstalleerd, werkt het projectteam nu nauw samen met projectpartner Alewijnse om de elektrische werkzaamheden af te ronden. Dit omvat het trekken van kabels en het aansluiten van de nieuwe apparatuur. Tegelijkertijd legt een andere projectpartner, Praxis, de laatste hand aan het werk aan het softwarepakket van het schip; zij zullen beginnen met het inbedrijfstellingsproces zodra Alewijnse klaar is met hun werk.

“Ons doel is om het vaartuig zo snel mogelijk operationeel te krijgen”, zegt John. “Dit om de boot voor te bereiden op een testweek in Scheveningen in juni.” Deze testweek wordt georganiseerd door COMMIT (het Commando Materieel en IT van het Ministerie van Defensie) en er zullen drie deelnemers en drie schepen aan meedoen. “Er is één vaartuig van Fugro, één van DEMCON en onze F.A.S.T.-boot. Samen werken we aan – en tonen we – een gemeenschappelijke softwarearchitectuur. Tegelijkertijd willen we ook onze individuele mogelijkheden demonstreren en vergelijken”, vervolgt hij.
In wat John omschrijft als een sfeer van “samenwerking met een gezonde dosis competitie”, zullen de drie schepen worden getest op hun autonome vermogen “om te voldoen aan vier kritieke COLREG-scenario’s [de IMO 1972 Collision Regulations] die frontale, kruisende, inhaal- en uitwijksituaties omvatten”.
John is het nieuwste lid van het F.A.S.T.-team en begon in augustus 2024 bij Damen Naval. Als Autonomy Engineer houdt hij zich bezig met het autonoom varen binnen het project. “Een groot deel hiervan is het werken aan de perceptie van het schip, het vertalen van wat de sensoren zien in een digitale representatie van de ‘real world’-situatie die de automatische pilootsoftware kan interpreteren, beslissingen kan nemen en op basis daarvan kan handelen.”

Sinds vorig jaar werkt het Vlissingse F.A.S.T.-team nauwer samen met het autonomieteam van de RD&I-afdeling op het hoofdkantoor van Damen in Gorinchem. “Zij werken aan een groter aantal sensoren – RGB-camera’s, infraroodcamera’s, radars en kaartgegevens – om tot een autonome oplossing te komen die veilig varen garandeert. We zullen hun bevindingen ook gebruiken om een sensoroplossing voor het F.A.S.T.-project vorm te geven”, aldus John.
John’s vorige baan was in de sector zelfrijdende auto’s. “Er zijn zeker parallellen tussen de maritieme en automobielsector; er zijn volledig autonome oplossingen die kunnen worden toegepast op het maritieme domein,” stelt hij. “Maritieme projecten hebben echter te maken met tal van extra uitdagingen, met name vanwege de ruwe omgeving waarin het schip opereert. Daarom loopt maritieme autonomie achter op de luchtvaart- en automobielsector.” John deelt de ambitie van zijn medeteamleden: “Ik hou van de samenwerking binnen Damen, maar ook daarbuiten; met COMMIT en ook de andere partners. Het is een leuk project om aan te werken, met specifieke uitdagingen die nog niet eerder zijn opgelost.”