Op 1 februari 2022 is de bouw van het Combat Support Ship (CSS) voor de Koninklijke Marine een belangrijke nieuwe fase ingegaan. Precies volgens schema is begonnen met het trekken van de honderden kilometers aan kabels die het komende anderhalf jaar in het schip verwerkt zullen worden. De eerste kabel werd symbolisch getrokken door Henny de Bruijn, vertegenwoordiger voor E-zaken van de kwaliteitszorgafdeling van de Defensie Materieel Organisatie (DMO). “We werken al ruim 20 jaar samen met Henny, maar hij is aan het afbouwen naar zijn pensioen. Daarom leek het ons leuk om hem de eer te geven om de eerste kabel te trekken en dat vond hij erg leuk”, vertelt Arjan Risseeuw, projectdirecteur van het CSS.

Henny de Bruijn trekt symbolisch de eerste kabel van het CSS. Henny de Bruijn trekt symbolisch de eerste kabel van het CSS.

Het kabeltrekken is een belangrijke stap in het bouwproces en ook een tijdrovende. Volgens de planning moet de klus medio 2023 gereed zijn. “Het gaat hier om zo’n 600 kilometer aan kabel en dat kost heel veel tijd”, verklaart Arjan. “Het is natuurlijk ook niet alleen het trekken van de kabels, maar ook het aansluiten en in bedrijf stellen. Het is echt een kritiek pad in het project. Op dit moment zijn de levertijden op kabels lang, dus we werken nauw samen met onze onderaannemers: RH Marine die de engineering van de kabels verzorgt en de juiste informatie op tijd moet doorsturen en Alewijnse die de kabels inkoopt en aanbrengt.”

Project Directeur Arjan Risseeuw verdwijnt bijna in het niet voor één van de modules van het CSS. Project Directeur Arjan Risseeuw verdwijnt bijna in het niet voor één van de modules van het CSS.

Het kabeltrekken was echter niet de enige grote projectmijlpaal aan het begin van 2022. Een andere belangrijke stap was de Preliminary Design Review (PDR) van de ‘buoyancy aid’, het opdrijflichaam dat wordt gebruikt om de romp met ‘even keel’ te kunnen verplaatsen van het droge naar het natte dok. “Tijdens de PDR hebben we het ontwerp goed doorgenomen en we weten nu hoeveel luchtzakken we nodig hebben”, vertelt Arjan. “Ook kunnen we aan de slag met de engineering en constructie van het frame, zodat we het opdrijflichaam in oktober kunnen gebruiken voor de verplaatsing van het schip.”

"Het is fantastisch dat we nog steeds op schema liggen en ik vind het heel mooi en imposant om te zien hoe al die losse blokken staal samen de romp gaan vormen van het schip.” Arjan Risseeuw

Het ontwerp moet zorgvuldig worden gedaan, omdat het opdrijflichaam geen schade mag veroorzaken aan de tegen die tijd geplaatste schroeven, schroefassen en roeren en aan de pas geverfde romp. Arjan: “De buoyancy aid wordt om de voortstuwingstrein heen geplaatst, maar moet natuurlijk wel zorgvuldig aansluiten op de romp.”

En dan was er onlangs nog een derde mijlpaal: de installatie van de twee Hoofd Elektro Motoren van General Electric, half februari. De motoren wegen meer dan 80.000 kg per stuk en het was dan ook een hele klus. Eind vorig jaar zijn de vier Wärtsilä W31 dieselgeneratoren al geplaatst. “In april zullen de modules 2 en 3, die tegen die tijd zijn samengevoegd tot één rompdeel, zijwaarts te water worden gelaten. En in oktober volgt de verplaatsing van de dan complete romp naar het natte deel van het dok”, sluit Arjan af. “Kortom het wordt een spannend jaar voor het CSS. Het is fantastisch dat we nog steeds op schema liggen en ik vind het heel mooi en imposant om te zien hoe al die losse blokken staal samen de romp gaan vormen van het schip.”

Als alles volgens plan gaat, wordt het Combat Support Ship in de zomer van 2024 opgeleverd aan de Defensie Materieel Organisatie.

De bouw van het CSS vordert gestaag en ligt keurig op schema. De bouw van het CSS vordert gestaag en ligt keurig op schema.